Η NASA πανηγυρίζει: Υγρό νερό σχηματίζει ρυάκια στον Άρη

Σκουρόχρωμμες γραμμές μήκους 100 μέτρων διακρίνονται σε πλαγιές του κρατήρα Χέιλ (ψευδοχρωματική εικόνα)   (Φωτογραφία:  NASA/JPL ) 

 

Ουάσινγκτον

Σε μια πολυαναμενόμενη συνέντευξη Τύπου το απόγευμα της Δευτέρας, η NASA παρουσίασε τις ισχυρότερες μέχρι σήμερα ενδείξεις για την εποχική ροή υγρού νερού στον Άρη -μια ανακάλυψη που αναπτερώνει τις ελπίδες για ανακάλυψη μικροβιακής ζωής.

Μακρόστενοι σκούροι σχηματισμοί που διακρίνονται το καλοκαίρι σε αρειανές πλαγιές σχηματίζονται όντως από τη ροή αλμυρού νερού, αναφέρουν ερευνητές της NASA στην επιθεώρηση Nature Geoscience.

Επικεφαλής της μελέτης, η οποία θα παρουσιαστεί και στο Ευρωπαϊκό Συνέδριο Πλανητικής Επιστήμης, είναι ο υποψήφιος διδάκτορας Λουχέντρα Όγια.

Η ομάδα του είχε δημοσιεύσει ανάλογες ενδείξεις στο κορυφαίο περιοδικό Science το 2011.

Αυλάκια πλάτους από ένα έως δέκα μέτρα σε μια κεκλιμένη περιοχή της αρειανής κοιλάδας «Ελλάδα» (NASA/JPL-Caltech/Univ. of Arizona)

Μέχρι σήμερα, νερό είχε ανακαλυφθεί στον Άρη μόνο υπό μορφή πάγου στο υπέδαφος και στους πόλους.

Σύμπτωση ή όχι, η NASA επιβεβαιώνει την ανακάλυψη λίγες μέρες πριν την πρεμιέρα της ταινίας Η Διάσωση (The Martian), με θέμα την περιπέτεια ενός αστροναύτη που καλείται να επιβιώσει μόνος στον Άρη.

Ταπείνωση του σημείου τήξης

Πώς γίνεται όμως να υπάρχει υγρό νερό στον κόκκινο πλανήτη, δεδομένου ότι η ατμόσφαιρα είναι τόσο αραιή και η θερμοκρασία βρίσκεται συνήθως δεκάδες βαθμούς κάτω από το μηδέν;

Σε αυτές τις συνθήκες, το νερό είτε μετατρέπεται ακαριαία σε πάγο είτε εξαχνώνεται -μετατρέπεται απευθείας από υγρό σε αέριο.


Τρισδιάστατη απεικόνιση δίχνει μακρόστενους σκούρους σχηματισμούς στον κρατήρα Χέιλ. Πρόκειται πιθανότατα για ρυάκια σε μήκος ποδοσφαιρικού γηπέδου.

Η απάντηση βρίσκεται στις πλούσιες αποθέσεις αλάτων που διέκρινε ο MRO, ένας δορυφόρος της NASA που λειτουργεί σε τροχιά γύρω από τον Άρη από το 2006.

Τα άλατα, εξηγούν οι ερευνητές, μειώνουν το σημείο τήξης του νερού έως και κατά 80 βαθμούς Κελσίου, επιτρέποντάς του να παραμένει στην υγρή φάση. Κάτι ανάλογο συμβαίνει στη Γη, όταν το πασπάλισμα αλατιού στους δρόμους επιταχύνει το λιώσιμο του χιονιού.

Οι ίδιες χαρακτηριστικές γραμμές διακρίνονται κάθετα στην πλαγιά του κρατήρα Γκάριν (NASA/JPL/University of Arizona)

Το φασματόμετρο του MRO ανίχνευσε ένυδρα υπερχλωριώδη άλατα -άλατα που προσελκύουν γύρω τους μόρια νερού- μόνο στη διάρκεια του αρειανού καλοκαιριού, όταν η θερμοκρασία ανεβαίνει μέχρι τους -23 βαθμούς Κελσίου.

«Βρήκαμε ένυδρα άλατα μόνο όταν οι εποχικοί σχηματισμοί έφταναν στο μέγιστο, κάτι που υποδηλώνει ότι η πηγή της ενυδάτωσης είναι είτε οι ίδιες οι σκούρες λωρίδες, είτε η διαδικασία που οδηγεί το σχηματισμό τους» εξήγησε ο Όγια από τα κεντρικά γραφεία της NASA στην Ουάσινγκτον.

Παραμένει βέβαια ασαφές από πού πηγάζει αυτό το εξαιρετικά αλμυρό νερό -τα άλατα είναι υγροσκοπικά και δεν αποκλείεται να «τραβούν» την υγρασία από βάθος δεκάδων μέτρων στο υπέδαφος. Εναλλακτικά, το νερό μπορεί να σχηματίζεται από τη συμπύκνωση υδρατμών στην ατμόσφαιρα.


Ρυάκια ζωής

Οι νέες «ισχυρές ενδείξεις» για εποχικά ρυάκια νερού έχουν σημασία για τις μελλοντικές επανδρωμένες αποστολές, οι οποίες θα μπορούσαν να αξιοποιήσουν τους υδάτινους πόρους του πλανήτη για ύδρευση και παραγωγή καύσιμου υδρογόνου.

Ταυτόχρονα, τα ευρήματα αναπτερώνουν τις ελπίδες για ανακάλυψη μικροβιακής ζωής -κάτι που, όπως επισήμαναν οι ερευνητές, θα πρέπει να διερευνηθεί με μελλοντικές αποστολές.

Σήμερα, ολόκληρος ο Άρης είναι μια παγωμένη, άνυδρη έρημος, εκτεθειμένη στην φονική ηλιακή και κοσμική ακτινοβολία.

Ωστόσο οι τελευταίες ρομποτικές αποστολές της NASA έχουν επιβεβαιώσει ότι, πριν από περίπου  τρία δισεκατομμύρια χρόνια, ο Άρης διέθετε λίμνες και ωκεανούς.

 

Ανακοινώνει η NASA μεγάλη επιστημονική ανακάλυψη για τον Άρη;

 

 

Σε αναταραχή βρίσκεται η παγκόσμια επιστημονική κοινότητα εν όψει της ανακοίνωσης "μεγάλης επιστημονικής ανακάλυψης" , η οποία αφορά τον Αρη, στην οποία θα προχωρήσει εντός της ημέρας η NASA.

Μεταξύ των συμμετεχόντων στην προγραμματισμένη για το απόγευμα (ώρα Ελλάδος) συνέντευξη Τύπου στην Ουάσινγκτον περιλαμβάνονται δύο επιστήμονες που υπογράφουν μελέτη που προέρχεται από την επεξεργασία φωτογραφιών που έχουν ληφθεί από τροχιά και στην οποία ισχυρίζονται ότι παρουσιάζεται νερό σε υγρή μορφή στην επιφάνεια του Αρη. Το γεγονός αυτό έχει οδηγήσει διεθνή μέσα ενημέρωσης να πιθανολογούν ότι η σημαντική ανακοίνωση της NASA θα αφορά την ύπαρξη νερού σε υγρή μορφή στον "κόκκινο πλανήτη". Πρόκειται για τους Λουζέντρα Οζχα, του Georgia Institute of Technology της Atlanta και Αλφρεντ ΜακΓιούεν του University of Arizona.

Οι επιστήμονες γνωρίζουν εδώ και καιρό την ύπαρξη νερού σε μορφή πάγου στους πόλους του Αρη, αλλά μέχρι στιγμής δεν έχουν διαπιστώσει την ύπαρξη νερού σε υγρή μορφή. Μία τέτοια ανακάλυψη θα είχε δραματικές συνέπειες τόσο για την πιθανότητα ανακάλυψης ζωής, όσο και για τις μελλοντικές αποστολές, περιλαμβανόμενου του στόχου της NASA για την πραγματοποίηση επανδρωμένων αποστολών στον Αρη στη δεκαετία του 2030.

Πηγή

Μοιραστείτε μαζί με τους αστροναύτες το θέαμα της γης από τον ISS (Δείτε live)

 

Broadcast live streaming video on Ustream

Σπάνιο αστρονομικό φαινόμενο: Εικόνες από το «ματωμένο» φεγγάρι σε όλο τον κόσμο (Κατάλληλες και για desktop)

 

 Κόκκινο βάφτηκε το φεγγάρι τα ξημερώματα της Δευτέρας, καθώς η ολική έκλειψη Σελήνης συνέπεσε με την υπερπανσέληνο. Η έκλειψη ήταν ορατή από το μεγαλύτερο μέρος της Ευρώπης, την Αφρική, την Αμερική και τη δυτική Ασία. Στην Ελλάδα το φαινόμενο κορυφώθηκε περίπου στις έξι παρά δέκα το πρωί. Πρόκειται για ένα σπάνιο αστρονομικό φαινόμενο, που για τελευταία φορά είχε συμβεί το 1982 και δεν θα επαναληφθεί πριν το 2033.

Παρά την ολική έκλειψη, το φεγγάρι δεν έγινε τελείως σκοτεινό, αλλά πήρε μια κοκκινωπή απόχρωση, η οποία οφείλεται σε ηλιακό φως που φτάνει στο φεγγάρι αφού ανακλαστεί από τη Γη.

Η έκλειψη της 28ης Σεπτεμβρίου ήταν η τέταρτη και τελευταία ολική σεληνιακή έκλειψη της τελευταίας διετίας. Οι προηγούμενες ολικές εκλείψεις έλαβαν χώρα στις 15 Απριλίου 2014, στις 8 Οκτωβρίου 2014 και στις 4 Απριλίου 2015.

Ο πιο ατρόμητος φωτογράφος στον κόσμο!

O 54χρονος G Brad Lewis, γνωστός και ως ο “άνθρωπος ηφαίστειο”, αφήνει τη λάβα να φτάνει σχεδόν μέχρι τα πόδια του, κινδυνεύοντας κάθε φορά να χάσει ακόμη και τη ζωή του από τις εκρήξεις αλλά και από τις δηλητηριώδεις αναθυμιάσεις. Ο λόγος; Μια καλή λήψη εικόνας την ώρα που το ηφαίστειο εκρήγνυται!

“Φωτογραφίζω το ηφαίστειο Kilauea στη Χαβάη, το πιο ενεργό στη γη, πάνω από 20 χρόνια. Η λάβα προσγειώνεται κυριολεκτικά στα πόδια μου και όλα τριγύρω είναι τόσο καυτά, αλλά οι εικόνες τόσο… δροσερές”, λέει με νόημα για το παράτολμο αυτό επαναλαμβανόμενο εγχείρημά του και συνεχίζει:

“Το ηφαίστειο την ώρα της έκρηξης είναι… πανέμορφο. Έχει τόσο μεγάλη δύναμη που σε συνεπαίρνει και αυτό που βιώνεις κάθε φορά είναι φοβερή εμπειρία. Όταν δεις τη λάβα να ρέει, ποτέ δεν είσαι πια ο ίδιος”!

Ο Brad ζει και εργάζεται στη Χαβάη και δεν είναι λίγες οι φορές που έχει βάλει τον εαυτό του σε μεγάλο κίνδυνο προκειμένου να συλλάβει τη φύση στην πιο θεαματική της στιγμή. “Αν κάτι πάει στραβά θα καταλήξω στο θάνατο…

…Προς το παρόν έχω λιώσει μόνο μερικές σόλες παπουτσιών και ένα τρίποδο! Φοράω πάντα κράνος και γάντια και έχω μαζί μου έναν αναπνευστήρα για μια δύσκολη στιγμή. Τα υπόλοιπα είναι λίγο και θέμα τύχης”, συμπληρώνει.

Μόλις πρόσφατα, μάλιστα, συνειδητοποίησε πόσο κοντά πηγαίνει στο ηφαίστειο, βλέποντας τις τελευταίες λήψεις που πήρε από το Kilauea. Κι αν σας φαίνεται απλό, το μόνο που έχετε να σκεφτείτε είναι πώς αισθάνεστε εσείς όταν πηγαίνετε κοντά στο αναμμένο τζάκι, για παράδειγμα. Μόνο που εδώ μιλάμε για… ηφαίστειο!

Πηγή

Δ. Νανόπουλος: «Ζούμε σε δέκα διαστάσεις, αλλά δεν το αντιλαμβανόμαστε»

Δεν υπάρχει μόνο ένα, αλλά πάρα πολλά σύμπαντα –συγκεκριμένα δέκα εις την πεντακοσιοστή και δεν αποκλείεται στο μέλλον να δημιουργούμε σύμπαντα στο εργαστήριο, ενώ δεν αντιλαμβανόμαστε ότι πιθανότατα ζούμε σε δέκα διαστάσεις. Αυτές είναι μερικές νέες επιστημονικές ιδέες που ανέπτυξε πρόσφατα με την ερευνητική του ομάδα ο Δημήτρης Νανόπουλος, διακεκριμένος καθηγητής Φυσικής του πανεπιστημίου του Τέξας A&M και τακτικό μέλος της Ακαδημίας Αθηνών, που μίλησε χθες στη Στέγη Γραμμάτων και Τεχνών σχετικά με το πείραμα του CERN και την πειραματική διερεύνηση της ύπαρξης του Πολυσύμπαντος (multiverse).

Ειδικότερα, όπως αναφέρει ρεπορτάζ του Αθηναϊκού Πρακτορείου Ειδήσεων, ο κ. Νανόπουλος εκτιμά, με βάση μαθηματικές εξισώσεις, ότι είναι δυνατό να υπάρχουν δέκα εις την πεντακοσιοστή σύμπαντα, σύμφωνα με τη θεωρία της Υπερσυμμετρίας (SUSY) και των Υπερχορδών, η οποία προβλέπει ότι, εκτός από τις γνωστές τέσσερις «μεγάλες» διαστάσεις -τρεις του χώρου (μήκος, πλάτος, ύψος) και ο χρόνος- υπάρχουν ακόμα έξι ή επτά, που βρίσκονται «διπλωμένες» σε τρομερά μικρό χώρο, ανεβάζοντας σε 10 ή 11 τον συνολικό αριθμό των διαστάσεων. «Ζούμε σε δέκα διαστάσεις, αλλά δεν το αντιλαμβανόμαστε», είπε χαρακτηριστικά.

Η θεωρία του πολυσύμπαντος ή των πολλών παράλληλων συμπάντων έχει διάφορες εκδοχές, μια από τις οποίες προωθεί σθεναρά ο κ. Νανόπουλος, ο οποίος τόνισε όμως ότι μια τέτοια θεωρία έχει νόημα μόνο αν καταστεί δυνατό να αποδειχτεί πειραματικά και σε αυτό μπορεί να βοηθήσει ο Μεγάλος Επιταχυντής Αδρονίων του Ευρωπαϊκού Οργανισμού Πυρηνικών Ερευνών (CERN).

Όπως υποστηρίζει ο Έλληνας φυσικός, κάθε επιμέρους σύμπαν (μεταξύ αυτών το δικό μας) μέσα σε αυτό το πολυσύμπαν μπορεί να έχει τους δικούς του ξεχωριστούς φυσικούς νόμους, που ισχύουν μόνο σε αυτό, ενώ στα άλλα σύμπαντα οι νόμοι που τα διέπουν, μπορεί να είναι αφάνταστα διαφορετικοί ή και σχετικά παρόμοιοι, έχουν όμως οπωσδήποτε ως κοινό παρονομαστή τη βαρύτητα. Το ένα σύμπαν «γεννάει» το άλλο, μέσα σε μια αέναη διαδικασία παραγωγής συμπάντων, η οποία, όπως είπε, καταργεί την έννοια της αρχής και του τέλους του χρόνου.

Τα άλλα σύμπαντα, τα οποία χαρακτήρισε φυσαλίδες της πραγματικότητας» που απαρτίζουν το πολυσύμπαν, είναι δυνατό να βρίσκονται πολύ κοντά μεταξύ τους αλλά δεν μπορούν να επικοινωνήσουν. Δεν απέκλεισε όμως ότι είναι πιθανώς δυνατό να γίνει μετάβαση από το ένα σύμπαν στο άλλο. Όλα τα σύμπαντα με τους ιδιαίτερους νόμους τους προκύπτουν κατά βάση από μόνα τους, σαν μια «τοπική μετάλλαξη» του χώρου σε ένα προϋπάρχον σύμπαν. Ο κ. Νανόπουλος δεν απέκλεισε μάλιστα ως σενάρια επιστημονικής φαντασίας τολμηρές υποθέσεις ότι κάποια σύμπαντα θα μπορούσαν π.χ. να αποτελούν δημιούργημα ενός «χάκερ» σε κάποιο άλλο σύμπαν. Επεσήμανε ότι, αν τελικά αποδειχτεί η θεωρία του πολυσύμπαντος, τότε «θα καταλαβαίνουμε τον μηχανισμό παραγωγής συμπάντων», οπότε, όσο κι αν ακούγεται εξωφρενικό, «είναι πιθανό στο μέλλον να δημιουργηθεί ένα σύμπαν στο εργαστήριο».

Ακόμα, ανέφερε ότι δεν αποκλείεται το σύμπαν που ζούμε τώρα, να δημιουργηθεί ξανά ακριβώς το ίδιο στο μέλλον, ενώ το τωρινό σύμπαν μας θα μπορούσε να είναι το νιοστό από το παρελθόν, να έχει δηλαδή ήδη προϋπάρξει πολλές φορές. Ωστόσο, κατέστησε σαφές ότι είναι νωρίς ακόμα για να επιβεβαιωθούν τέτοιες υποθέσεις, πρόσθεσε όμως ότι τελικά αποτελούν λογικές συνέπειες της ευρύτερης θεωρίας του πολυσύμπαντος, που θα έπρεπε κανείς να ακολουθήσει και να διερευνήσει.

Σύμφωνα με τον ίδιο, το σύμπαν που βλέπουμε (της ορατής ύλης) και το οποίο έχει ηλικία 13,7 δισεκατομμυρίων ετών, δεν είναι παρά το 4%, καθώς το υπόλοιπο είναι αόρατο, αποτελούμενο κατά 23% από «σκοτεινή ύλη» και 73% από «σκοτεινή ενέργεια». Υπολογίζεται ότι μόνο στο δικό μας σύμπαν υπάρχουν περίπου 100 δισεκατομμύρια γαλαξίες και κάθε ένας από αυτούς έχει περίπου 100 δισεκατομμύρια ήλιους, γύρω από τους οποίους περιφέρεται ένας τεράστιος αριθμός πλανητών. Ο κ. Νανόπουλος είπε ακόμα ότι ο ήλιος κάποτε θα «σβήσει», όμως το σύμπαν μας, που συνεχώς διαστέλλεται, είναι «ανοιχτό», συνεπώς ποτέ δεν θα «πεθάνει», ενώ είναι πιθανό να κάνει «μετάβαση» σε ένα άλλο σύμπαν-φυσαλίδα.

Επιτιθέμενος στους υπέρμαχους της «ανθρωπικής Αρχής» (που λένε ότι το σύμπαν είναι "κομμένο και ραμμένο" στα μέτρα των ανθρώπων), αντέτεινε ότι «δεν του καίγεται καρφάκι του σύμπαντος για εμάς», ενώ χαρακτήρισε τη θεωρία του πολυσύμπαντος «το τελευταίο καρφί στο φέρετρο της τελεολογίας». Απαντώντας σε σχετική ερώτηση, διευκρίνισε ότι δεν έχει χάσει το νόημα της η αναζήτηση μιας «ενοποιημένης θεωρίας του παντός» στην Φυσική, όμως δεν θα αφορά παρά μια λύση μοναδική για το δικό μας σύμπαν και τίποτε περισσότερο.

Απαντώντας σχετικά με τις φιλοσοφικές προεκτάσεις της θεωρίας του πολυσύμπαντος, είπε ότι παραπέμπει σε «ένα νέο Διαφωτισμό» που ανοίγει νέους δρόμους για την ανθρωπότητα, ενώ αρνήθηκε ότι υπάρχουν φραγμοί και όρια στις δυνατότητες του ανθρώπινου νου να συλλάβει την πραγματικότητα του σύμπαντος, εκτός από τα αναπόφευκτα ποσοτικά όρια στη συσσώρευση γνώσης στο μυαλό του ανθρώπου. Όμως γι' αυτό, όπως είπε, υπάρχουν οι ηλεκτρονικοί υπολογιστές ως συμπαραστάτες μας, ενώ στο μέλλον η σχέση τους με τους ανθρώπους θα μπορούσε να γίνει ακόμα πιο στενή. Αρνήθηκε επίσης ότι συσσωρεύοντας ολοένα περισσότερες γνώσεις, οι άνθρωποι χάνουν τη σοφία τους. Παράλληλα, συμφώνησε με τις εκτιμήσεις άλλων επιστημόνων ότι η Γη αργά ή γρήγορα «δύσκολα θα αντέξει» στα προβλήματά της, γι' αυτό είναι ανάγκη να προετοιμαστεί η μετοίκηση της ανθρωπότητας σε άλλους πλανήτες.

Όσον αφορά στον CERN, δήλωσε ότι πλέον «δουλεύει ρολόι», αν και οι φυσικοί που αναλύουν τις συγκρούσεις των σωματιδίων, είναι αναγκασμένοι «να ψάχνουν ψύλλους στα άχυρα». Πάντως, σε προηγούμενη ομιλία του στην Αθήνα, είχε δηλώσει ότι αν τελικά τα πειράματα του CERN δεν φέρουν τα αναμενόμενα αποτελέσματα, αποτυγχάνοντας να βρουν νέα σωματίδια και να επιβεβαιώσουν πειραματικά την υπερσυμμετρία, τότε «αυτό θα αποτελέσει ένα πολύ μεγάλο πρόβλημα για τη Φυσική, θα προκαλέσει μια μεγάλη κρίση», καθώς θα σημαίνει, όπως είχε πει χαρακτηριστικά, ότι «πήραμε λάθος δρόμο».

Τέλος, αναφερόμενος σε πρόσφατο δημοσίευμα του περιοδικού «Nature», που θεωρεί πιθανή την κατάρρευση της θεωρίας της υπερσυμμετρίας, επειδή τα μέχρι τώρα αποτελέσματα των πειραμάτων του CERN δεν την επιβεβαιώνουν, ο έλληνας φυσικός χαρακτήρισε υπερβολική και πρόωρη μια τέτοια εκτίμηση.

Επιστήμονες προειδοποιούν για τον σχηματισμό νέου τεράστιου κρατήρα στη Σιβηρία: «Μπορεί να εκραγεί ανά πάσα στιγμή» (Photos)

 

Επιστήμονες στη Σιβηρία προειδοποιούν για τον σχηματισμό ενός νέου τεράστιου κρατήρα στο έδαφος, πολύ μεγαλύτερου από τους κρατήρες που έχουν ήδη παρατηρηθεί. Οι ερευνητές πιστεύουν ότι η τρύπα στο έδαφος θα προκληθεί από έκρηξη στο μόνιμο στρώμα πάγου, ωστόσο κρατούν μυστική την τοποθεσία της.
Ο ανώτερος ερευνητής του Ινστιτούτου Πετρελαίου, Γεωλογίας και Γεωφυσικής στην πόλη Νοβοσιμπίρσκ, Βλαντιμίρ Ολεντσένκο,  επεσήμανε ότι ο νέος κρατήρας που θα δημιουργηθεί θα είναι μεγαλύτερος από τον τεράστιο κρατήρα που σχηματίστηκε το 2014.

«Κρατάμε μυστικές τις συντεταγμένες της τοποθεσίας έτσι ώστε να μην προσελκύσει επιστήμονες και οιονεί επιστήμονες, καθώς μπορεί να εκραγεί ανά πάσα στιγμή» επεσήμανε ο Ολεντσένκο.
Ο τεράστιος κρατήρας που ανακαλύφθηκε το 2014 βρισκόταν κοντά στο πεδίο φυσικού αερίου της Gazprom στο βόρειο τμήμα της χερσονήσου Γιαμάλ στη Ρωσία. Η τρύπα βάθους 10 μέτρων γεμίζει σταδιακά με νερό και μετατρέπεται σε λίμνη.

Οι ειδικοί πιστεύουν ότι οι υπόγειες εκρήξεις που προκαλούνται από την απελευθέρωση ένυδρων αερίων είναι η αιτία δημιουργίας των κρατήρων.

 Πηγή

Ο Αϊνστάιν περιμένει επιβεβαίωση... Νέα ώθηση στην αναζήτηση βαρυτικών κυμάτων

Καθένας από τους ανιχνευτές αποτελείται από δύο κάθετες σήραγγες. Τα βαρυτικά κύματα θα προκαλούσαν ανεπαίσθητες μεταβολές στο μήκος τους, το οποίο φτάνει τα 4 χλμ (Πηγή: LIGO)  

 

 

Ουάσινγκτον

Σε νέα επίπεδα ακρίβειας και ευαισθησίας θα λειτουργεί από αυτήν την εβδομάδα το αμερικανικό LIGO, το μεγαλύτερο πείραμα για την ανίχνευση των λεγόμενων βαρυτικών κυμάτων, ρυτιδώσεων στο χωροχρόνο που προβλέφθηκαν από τον Αϊνστάιν αλλά παραμένουν άφαντες μέχρι σήμερα.

Η ολοκλήρωση της αναβάθμισης των δύο ανιχνευτών LIGO -ένας στην πολιτεία της Ουάσινγκτον και ένας ακόμα στη Λουιζιάνα- αναπτερώνει τώρα τις ελπίδες των φυσικών για την ανίχνευση του θεωρητικού φαινομένου, έπειτα από μια δεκαετία άκαρπης αναζήτησης με τους αρχικούς ανιχνευτές.

Η ύπαρξη των βαρυτικών κυμάτων είχε προβλεφθεί το 1916 από τον Άλμπερτ Αϊνστάιν ως συνέπεια της Γενικής Σχετικότητας. Ο μεγάλος φυσικός είχε υπολογίσει ότι η επιτάχυνση σωμάτων μεγάλης μάζας, όπως μαύρες τρύπες και άστρα νετρονίων που οποία κινούνται σε τροχιά το ένα γύρω από το άλλο, δημιουργούν κυματισμούς στο χωροχρόνο που διαδίδονται με την ταχύτητα του φωτός.

Τον Μάρτιο του 2014, διεθνής ερευνητική ομάδα προκάλεσε σάλο όταν ανακοίνωσε ότι εντόπισε ίχνη μιας ιδιαίτερης κατηγορίας βαρυτικών κυμάτων, τα οποία πρέπει να εμφανίστηκαν μια στιγμή μετά τη Μεγάλη Έκρηξη. Η μελέτη όμως τέθηκε υπό αμφισβήτηση, και ύπαρξη των βαρυτικών κυμάτων παραμένει ανεπιβεβαίωτη.

Μεζούρες ακριβείας

Τα βαρυτικά κύματα, εφόσον υπάρχουν, ουσιαστικά τεντώνουν το χώρο σε μια διάσταση (ας πούμε κατά μήκος) και τον συμπιέζουν σε μια άλλη (ας πούμε κατά πλάτος)

Αυτό είναι το φαινόμενο που προσπαθούν να καταγράψουν οι ανιχνευτές LIGO. Καθένας από τους δύο ανιχνευτές αποτελείται από δύο σωλήνες τοποθετημένους κάθετα ο ένας στον άλλο, μέσα στους οποίους υπάρχουν δέσμες λέιζερ που μετρούν το μήκος των σωλήνων με εξαιρετικά μεγάλη ακρίβεια.

Τα βαρυτικά κύματα θα γίνονταν θεωρητικά αντιληπτά από μικρές μεταβολές στο μήκος των δύο σωλήνων, λόγω της παραμόρφωσης του χώρου. Οι σωλήνες έχουν μήκος 4 χιλιόμετρα, όμως η πειραματική διάταξη μπορεί να μετρά μεταβολές τουλάχιστον 1.000 φορές μικρότερες από τη διάμετρο ενός ατόμου.

Η αναβάθμιση των συστημάτων με ισχυρότερα λέιζερ και νέα οπτικά επιτρέπει θεωρητικά την ανίχνευση βαρυτικών κυμάτων από απόσταση περίπου 88 εκατομμυρίων ετών φωτός. Τελικός στόχος είναι η αύξηση αυτής της απόστασης στα 650 εκατομμύρια έτη φωτός -αυτό σημαίνει ότι οι ανιχνευτές θα μπορούν να σαρώνουν μια σφαίρα στο Διάστημα 1.000 φορές μεγαλύτερη από ό,τι η αρχική μορφή των συστημάτων.

Οι εργασίες αναβάθμισης, για τις οποίες χρειάστηκαν πέντε χρόνια και 200 εκατ. δολάρια, περιλάμβαναν μεταξύ άλλων τη βελτίωση των συστημάτων απόσβεσης κραδασμών -οι ανιχνευτές επηρεάζονται ακόμα και από τρένα που περνούν σε απόσταση χιλιομέτρων ή ακόμα και το γδούπο ενός δέντρου που πέφτει.

Στην Ευρώπη λειτουργούν στο μεταξύ οι ανιχνευτές GEO600 και Virgo, ενώ ανάλογο ερευνητικό πρόγραμμα, με την ονομασία Indigo, ανακοίνωσε και η Ινδία.

Η ανίχνευση του ίδιου σήματος από ανιχνευτές σε διαφορετικές ηπείρους θα επέτρεπε στους ερευνητές να προσδιορίσουν με μεγαλύτερη ακρίβεια την προέλευση των φευγαλέων κυμάτων.

Πηγή

Σπιράλ θανάτου... Ο ιλιγγιώδης χορός δύο καταδικασμένων μελανών οπών

Προσομοίωση που δείχνει πώς ένα ζευγάρι μελανών οπών παράγει περιοδικά φωτεινά σήματα 

(Πηγή: Zoltan Haiman, Columbia University)

 

Νέα Υόρκη

Βαθιά μέσα στον αστερισμό της Παρθένου, δύο μαύρες τρύπες περιφέρονται η μία γύρω από την άλλη λίγο πριν συγκρουστούν σε μια ακραία βίαια έκρηξη, δείχνουν οι επαναλαμβανόμενες λάμψεις που φτάνουν μέχρι τη Γη.

Οι κοσμολόγοι πιστεύουν σήμερα ότι όλοι οι γαλαξίες κρύβουν στο κέντρο τους μαύρες τρύπες με μάζα εκατομμύρια ή δισεκατομμύρια φορές μεγαλύτερη από του Ήλιου. Η θεωρία προβλέπει επίσης την ύπαρξη δυαδικών συστημάτων, στα οποία δύο μαύρες τρύπες περιφέρονται γύρω από το κοινό κέντρο μάζας τους.

Ο εντοπισμός τέτοιων συστημάτων δεν είναι εύκολη υπόθεση. Από τα δεκάδες πιθανά δυαδικά συστήματα που έχουν ανιχνευθεί μέχρι σήμερα, οι μαύρες τρύπες της νέας μελέτης είναι μακράν οι πιο σφιχταγκαλιασμένες -η απόσταση που τους χωρίζει δεν είναι πολύ μεγαλύτερη από τη διάμετρο του Ηλιακού Συστήματος.

Το ζεύγος βρίσκεται στο κέντρο του γαλαξία PG 1302-102, σε απόσταση 3,5 δισεκατομμυρίων ετών φωτός. Παρά τη γιγάντια απόσταση, τα τηλεσκόπια Hubble και Galex της NASA μπόρεσαν να διακρίνουν περιοδικές λάμψεις που πρέπει να προέρχονται από τις μαύρες τρύπες.

Το μοντέλο που προτείνει η ερευνητική ομάδα στο Πανεπιστήμιο Κολούμπια της Νέας Υόρκης είναι ότι η μία από τις μαύρες τρύπες καταπίνει περισσότερο υλικό από ό,τι το ταίρι της. Η ίδια η μαύρη τρύπα εξ ορισμού δεν εκπέμπει φως, όμως το υλικό που την περιβάλλει ακτινοβολεί έντονα καθώς επιταχύνεται και θερμαίνεται στην πορεία του θανάτου.

Γιατί όμως εμφανίζεται αυτό το φως ως περιοδικές λάμψεις; Ο πρώτος λόγος είναι το φαινόμενο Ντόπλερ: όταν η μαύρη τρύπα απομακρύνεται από τη Γη καθώς περιφέρεται γύρω από τη δεύτερη, τα μήκη κύματος της ακτινοβολίας φαίνονται να μεγαλώνουν -περίπου όπως ο ήχος μιας σειρήνας αλλάζει συχνότητα όταν το ασθενοφόρο απομακρύνεται με ταχύτητα.

Ο δεύτερος λόγος είναι η ακραία ταχύτητα με την οποία κινούνται οι μελανές οπές η μία γύρω από την άλλη -περίπου το ένα δέκατο της ταχύτητας του φωτός. Στις ταχύτητες αυτές εμφανίζονται σχετικιστικά φαινόμενα που κάνουν το φως πιο λαμπρό.

Οι παρατηρήσεις στον γαλαξία συμφωνούν με τις προβλέψεις υπολογιστικών μοντέλων και πιθανότατα αντιστοιχούν σε ένα ζευγάρι μελανών οπών, αναφέρουν οι ερευνητές στο Nature.

Σε μερικές εκατοντάδες χιλιάδες ή μερικά εκατομμύρια χρόνια -μια στιγμή στην κλίμακα του κοσμικού χρόνου- οι μαύρες τρύπες τελικά θα ενωθούν σε μια έκρηξη που θα απελευθερώσει την ενέργεια 100 εκατομμυρίων σουπερνόβα.

Οι αστρονόμοι θα ήθελαν διακαώς να παρακολουθήσουν ζωντανά ένα τέτοιο φαινόμενο: η Γενική Σχετικότητα του Αϊνστάιν προβλέπει ότι οι συγκρούσεις ανάμεσα σε μαύρες τρύπες παράγουν βαρυτικά κύματα, ρυτιδώσεις στο χωροχρόνο που διαδίδονται με την ταχύτητα του φωτός.

Είναι μια από τις τελευταίες ανεπιβεβαίωτες προβλέψεις του Αϊνστάιν, και η ανακάλυψή τους πιθανότατα θα βραβευόταν με Νόμπελ.

Πηγή

WWF: Εξαφανίσαμε το 50% των θαλάσσιων ζώων μέσα σε 40 χρόνια

Η μισή περίπου θαλάσσια ζωή έχει εξαφανιστεί τις τελευταίες τέσσερις δεκαετίες, σύμφωνα με έρευνα που έδωσε σήμερα στη δημοσιότητα παγκοσμίως η περιβαλλοντική οργάνωση WWF.

Σύμφωνα με την ειδική έκδοση της έκθεσης «Ζωντανός Πλανήτης για την κατάσταση των θαλασσών», οι πληθυσμοί αλλά και η υγεία ψαριών, θηλαστικών, πτηνών, ερπετών και μοναδικών θαλάσσιων οικοσυστημάτων απειλούνται και υποβαθμίζονται με πιο έντονο ρυθμό από ποτέ.

Οι παγκόσμιοι ηγέτες καλούνται να αντιληφθούν τον κίνδυνο που ελλοχεύει για την παγκόσμια διατροφική ασφάλεια και κυρίως για τις αναπτυσσόμενες χώρες και να λάβουν τις απαραίτητες αποφάσεις, τόσο στο πλαίσιο των στόχων βιώσιμης ανάπτυξης του ΟΗΕ όσο και ενόψει της Παγκόσμιας Συνδιάσκεψης για την Κλιματική Αλλαγή στο Παρίσι.

Πιο συγκεκριμένα, η κατάσταση των θαλασσών μας επιδεινώνεται με ραγδαίους ρυθμούς, προκαλώντας σοβαρή ανησυχία για την παγκόσμια διατροφική ασφάλεια και για την επιβίωση εκατομμυρίων ανθρώπων που εξαρτώνται άμεσα από την «οικονομία» της θάλασσας.

Ο Διευθυντής της διεθνούς περιβαλλοντικής οργάνωσης WWF, Μάρκο Λαμπερτίνι, δίνει ξεκάθαρα την εικόνα: «Βρισκόμαστε σε έναν ανελέητο αγώνα δρόμου υπεραλίευσης, στον τερματισμό του οποίου μπορεί να βρούμε ανθρώπους να πεινάνε και να στερούνται των θαλάσσιων πόρων. Η υπεραλίευση, η καταστροφή των θαλάσσιων οικοσυστημάτων και η κλιματική αλλαγή έχουν επώδυνες επιπτώσεις και πλήττουν σοβαρά ολόκληρη την ανθρωπότητα, με τις κοινωνίες που εξαρτώνται άμεσα από τη θάλασσα να αντιμετωπίζουν τις πιο σκληρές συνέπειες. Η κατάρρευση του θαλάσσιων οικοσυστημάτων μπορεί να πυροδοτήσει και οικονομική κατάρρευση, υπονομεύοντας τις παγκόσμιες προσπάθειες για εξάλειψη της φτώχειας και του υποσιτισμού».

Τα επιστημονικά δεδομένα, δυστυχώς επιβεβαιώνουν του λόγου το αληθές. Σύμφωνα με την έρευνα, δημοφιλή ψάρια όπως ο τόνος, το σκουμπρί και η παλαμίδα έχουν μειωθεί κατά 74%, ενώ τα ¾ των κοραλλιογενών υφάλων παγκοσμίως απειλούνται, με την κλιματική αλλαγή να θέτει εν αμφιβόλω την ίδια τους την ύπαρξη μέχρι το 2050. Ειδικά, οι κοραλλιογενείς ύφαλοι έχουν μειωθεί κατά 34%, μεταξύ 1979 και 2010. Αν λάβει κανείς υπόψη ότι το 25% των ψαριών ζουν σε αυτά τα οικοσυστήματα, ενώ 850 εκατομμύρια άνθρωποι εξαρτώνται άμεσα από τις οικονομικές, κοινωνικές και πολιτισμικές τους υπηρεσίες, γίνεται αντιληπτό το μέγεθος του προβλήματος.

Κι όμως, ακόμη κι αν η κατάσταση δείχνει ζοφερή, μπορούμε ακόμη να την αντιστρέψουμε. «Τα αισιόδοξα νέα είναι ότι υπάρχουν οι λύσεις και πλέον ξέρουμε τι ακριβώς πρέπει να κάνουμε. Η θάλασσα είναι ένα ανεκτίμητο φυσικό κεφάλαιο και μπορεί να αναγεννιέται μόνη της, αν η ανθρωπότητα αντιμετωπίσει αποτελεσματικά τις υπερβολικές πιέσεις που της ασκεί», δήλωσε ο Μάρκο Λαμπερτίνι για να συμπληρώσει: «Η εξίσωση είναι απλή: αν ζήσουμε εντός βιώσιμων ορίων, η θάλασσα θα συνεχίσει να μας προσφέρει όσα έχουμε ανάγκη. Υπάρχει ακόμη το χρονικό περιθώριο για να προστατέψουμε τους ωκεανούς και να αντιστρέψουμε την κατάσταση».

Πράγματι, η χρονική συγκυρία είναι ιδιαίτερα κρίσιμη, καθώς μέσα στον Σεπτέμβριο οι κυβερνήσεις του κόσμου θα οριστικοποιήσουν τη συμφωνία τους επί της Ατζέντας 2030 για τη Βιώσιμη Ανάπτυξη. Η εξασφάλιση της υγείας των θαλασσών αποτελεί απαραίτητη προϋπόθεση για την επίτευξη των προτεραιοτήτων της ατζέντας που είναι η μείωση της φτώχειας και η ενίσχυση της διατροφικής ασφάλειας. Εκτός αυτού, η αντιμετώπιση της κλιματικής αλλαγής και οι αποφάσεις που θα παρθούν στην Παγκόσμια Συνδιάσκεψη του ΟΗΕ για την Κλιματική Αλλαγή, αρχές Δεκεμβρίου στο Παρίσι, είναι κομβικής σημασίας για την υγεία των θαλασσών και επομένως όλων μας.

«Είναι αυτονόητο ότι η υγεία των θαλασσών αποτελεί προϋπόθεση επιβίωσης για την ανθρωπότητα. Η κατάσταση είναι ανησυχητική αλλά αναστρέψιμη. Ειδικά, σε μια χώρα όπως η Ελλάδα, δεν μπορούμε να μένουμε αμέτοχοι, καθώς πάντοτε ήμασταν και πάντα θα είμαστε άρρηκτα συνδεδεμένοι με τη θάλασσα για την ευημερία μας. Καινοτόμες θαλάσσιες προστατευόμενες περιοχές που θα υποστηρίζουν βιώσιμα μοντέλα ανάπτυξης για τις τοπικές κοινωνίες αλλά και υπεύθυνη αλιεία που θα εξασφαλίζει ψάρια για τις επόμενες γενιές, είναι απαραίτητα και εμείς δουλεύουμε ήδη προς αυτή την κατεύθυνση», δήλωσε ο Δημήτρης Καραβέλλας, διευθυντής του WWF Ελλάς.

Θαλάσσιες Προστατευόμενες Περιοχές

Ο διεθνής στόχος για την αποτελεσματική προστασία και διαχείριση τουλάχιστον του 30% των ακτών και θαλασσών μέχρι το 2030 είναι μια προτεραιότητα ως προς την οποία η χώρα μας βρίσκεται πολύ πίσω, καθώς σήμερα μόλις το 1,48% των θαλασσών μας καλύπτεται από θαλάσσιες προστατευόμενες περιοχές. Για αυτόν ακριβώς τον λόγο, το WWF Ελλάς, μαζί με μια σειρά από εταίρους και σε συνεργασία με τις κοινωνίες της Σύρου και της Άνδρου, φιλοδοξεί στη δημιουργία ενός πρωτοποριακού μοντέλου θαλάσσιας προστατευόμενης περιοχής, μέσα από το πρόγραμμα ΚΥΚΛΑΔΕΣ LIFE. Στόχος του προγράμματος είναι η προστασία του φυσικού περιβάλλοντος της Γυάρου που φιλοξενεί τον πιο σημαντικό πληθυσμό της απειλούμενης με εξαφάνιση Μεσογειακής φώκιας Monachus monachus στη Μεσόγειο και η στήριξη ενός βιώσιμου μοντέλου ανάπτυξης στην περιοχή.

Υπεύθυνη αλιεία

Απαραίτητη για την προστασία των θαλασσών είναι και η ανάπτυξη πρωτοπόρων μοντέλων συνεργασίας που να εξασφαλίζουν τη βιωσιμότητα τοπικών κοινοτήτων, οικοσυστημάτων και επιχειρήσεων. Αυτός ακριβώς είναι και ο πυρήνας της δράσης του WWF Ελλάς σε συνεργασία με την ΑΒ Βασιλόπουλος, το Ινστιτούτο Αλιευτικών Ερευνών και την εταιρεία εμπορίας ψαριών «Μανιός» που υλοποιείται από το 2013 στην Καβάλα και έχει ως στόχο τη βελτίωση βιωσιμότητας του τοπικού στόλου γρι γρι που αλιεύει γαύρο και σαρδέλα. Ήδη μέσα από ένα στρογγυλό τραπέζι όλων των εμπλεκομένων, έχουν γίνει βήματα προς λύσεις που θα εξασφαλίζουν τη  βιωσιμότητα του εισοδήματος των αλιέων γρι γρι της Καβάλας, την ανάκαμψη των ιχθυαποθεμάτων και την προστασία του θαλάσσιου οικοσυστήματος.

Πηγή

Σπάνιες παραλίες… κοχυλιών!

Τα κοχύλια, που είναι άδεια κελύφη νεκρών θαλάσσιων μαλακίων, συχνά βρίσκονται στις ακτές, μέσα στην άμμο ή ανάμεσα από τα βότσαλα, και δεν είναι λίγοι αυτοί που τα συλλέγουν ως… τουριστικό ενθύμιο από τις καλοκαιρινές διακοπές τους. Υπάρχουν, όμως, ορισμένες παραλίες που παρουσιάζουν μια ασυνήθιστα μεγάλη συσσώρευση κοχυλιών, τα οποία “πλημμυρίζουν” τις ακτές από άκρη σε άκρη, δημιουργώντας ένα εντυπωσιακό θέαμα. Στην κατηγορία αυτή ανήκουν και οι τέσσερις παραλίες που θα δείτε στη συνέχεια, όπου αντί για άμμο και βότσαλα, τα κοχύλια έχουν παντού την τιμητική τους!

1. Shell Beach, Δυτική Αυστραλία

Η Shell Beach βρίσκεται 45 χιλιόμετρα νότια-ανατολικά της πόλης Denham, στην περιοχή Shark Bay της δυτικής Αυστραλίας, καλύπτοντας μια έκταση πάνω από 120 χιλιόμετρα, η οποία είναι γεμάτη από εκατομμύρια κάτασπρα, μικροσκοπικά κοχύλια που φτάνουν σε πολλά σημεία μέχρι τα 10 μέτρα βάθος! Το νερό της θάλασσας στον όρμο L’ Haridon έχει υψηλή αλατότητα λόγω της γεωμορφολογίας αλλά και του κλίματος της περιοχής.

Αυτή η μεγάλη ποσότητα αλατιού ευνοεί τα “κυδώνια” (είδος θαλάσσιων μαλακίων) να πολλαπλασιάζονται ανεξέλεγκτα, με αποτέλεσμα όταν πεθαίνουν από φυσικό θάνατο να ξεβράζονται στις ακτές κατά χιλιάδες. Το φαινόμενο αυτό συνεχίζεται για χρόνια, με τα κοχύλια να καλύπτουν σχεδόν το σύνολο της παραλίας.

2. Sanibel Island, Φλόριντα, ΗΠΑ

Οι παραλίες στο Sanibel Island προσελκύουν επισκέπτες από όλο τον κόσμο, κυρίως λόγω των μεγάλων ποσοτήτων κοχυλιών που “πλημμυρίζουν” τις ακτές, δημιουργώντας ένα σπάνιο θέαμα για μικρούς και μεγάλους.

Ένας από τους βασικούς λόγους γι’ αυτές τις συσσωρεύσεις είναι το γεγονός ότι το Sanibel είναι ένα νησί-φράγμα με ανατολικό-δυτικό προσανατολισμό, που δρα σαν “φτυάρι” για τα κοχύλια που έρχονται από την Καραϊβική και τις άλλες νότιες θάλασσες. Τα κοχύλια αποτελούν σήμα-κατατεθέν για την οικονομία του νησιού, καθώς συμβάλλουν αποφασιστικά στην αύξηση του τουρισμού.

3. Shell Beach, Άγιος Βαρθολομαίος

Η περίφημη παραλία St Barts Shell Beach, που ονομάζεται επίσης Grande Galet, είναι η πιο δημοφιλής και πολυσύχναστη ακτή του ομώνυμου νησιού, όπου πολλοί τουρίστες έρχονται για να απολαύσουν το πλήθος των οστράκων που καλύπτουν την παραλία.

Λευκά και καφετί κοχύλια “πλημμυρίζουν” την ακτή, η οποία μοιάζει από μακριά σαν μια αμμώδη κλασική παραλία. Μια βόλτα, όμως, κατά μήκος της αμμουδιάς δίνει στον επισκέπτη την ευκαιρία να απολαύσει από κοντά μία από τις πιο σπάνιες παραλίες κοχυλιών στον κόσμο.

4. Jeffreys Bay, Νότια Αφρική

Η Jeffreys Bay είναι μια παραλία που βρίσκεται στην επαρχία Eastern Cape στη Νότια Αφρική. Αν και δεν είναι τόσο θεαματική όσο οι προηγούμενες παραλίες, ωστόσο ξεχωρίζει όχι μόνο για το πλήθος των κοχυλιών που υπάρχουν στην ακτογραμμή όσο για το γεγονός ότι στεγάζει στους κόλπους της πάνω από 600 είδη σπάνιων οστράκων από όλο τον κόσμο.

Το Σεπτέμβριο, μάλιστα, πραγματοποιείται στην περιοχή ομώνυμο φεστιβάλ με την ονομασία “Shell Festival”, όπου πλήθος ντόπιων αλλά και πολλοί τουρίστες συγκεντρώνονται για να γιορτάσουν -τι άλλο;- τα κοχύλια!

Πηγή